Hieronder leest u een update over de activiteiten van de Landelijke Werkgroep Tweede Lijn van het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek (SVA). Blijf op de hoogte van de activiteiten van de werkgroep en schrijf u in voor de nieuwsbrief.
1. Mededelingen
De Werkgroep Tweede Lijn tijdens het Alcoholcongres 6 april 2023
De Werkgroep Tweede Lijn is momenteel druk bezig met de voorbereidingen van het Alcoholcongres: ‘Alcohol op de kaart: (h)erkennen van problematiek’. Leden van onze werkgroep nemen deel in een plenaire lezing, 3 werkgroep gerelateerde workshops, en een werkgroepoverstijgende workshop.
Allereerst zal Robert van de Graaf tijdens het plenaire ochtendprogramma meer vertellen over de gezondheidszorg en het bevorderen van een gezonde leefstijl. Vervolgens in de middag worden diverse workshops verzorgd.
Zo zullen Jacqueline Bisschop (projectleider alcoholproblematiek JBZ) en Tom Bart (senior preventiedeskundige Jellinek) ingaan op het bespreekbaar maken van alcoholgebruik in ziekenhuizen vanuit een Maag Darm Lever afdeling en een Spoedeisende Hulp afdeling tijdens de workshop: ‘Alcoholproblematiek bespreekbaar maken in het ziekenhuis’. Hiervoor worden onder andere screeningsinstrumenten en motiverende gespreksvoering ingezet. Ook zal Jacqueline de netwerkaanpak van het JBZ bespreken, waarin wordt samengewerkt met andere partijen om de patiënt passende hulp te bieden.
Folkje Spoelstra (ambulant psychiatrisch verpleegkundige) en Dick van Etten (verpleegkundig specialist) gaan tijdens hun workshop in op alcoholproblematiek bij 60+’ers. Zij zullen ervaringen delen uit de praktijk over de signalering en behandeling van alcoholproblematiek bij 60+’ers bespreken in de workshop: ‘NIX60+ vanuit de GGZ: Hoe voorkomen we dat ouderen boven de 60 niet nog meer alcohol drinken? Niet voor Niks!’
Wilma Noteborn (manager ketenzorg bij Lionarons GGZ) zal samen met Lex Lemmers (Kartrekker Werkgroep Eerstelijn) een workshop geven over alcoholproblematiek in de eerstelijnszorg. Zij zullen onder andere het gebruik van screeningsinstrumenten bespreken en uitleggen welke risicogroepen er zijn in de workshop ‘Alcohol, (g)een probleem in de eerste lijn?’.
Tot slot zullen Kees Pijls (arbeid- en gezondheidspsycholoog en ervaringsdeskundige) en Jannet de Jonge (associate professor/gz psycholoog) vertellen over het toepassen van motiverende gespreksvoering en gedragsverandering bewerkstelligen. Tijdens de workshop ‘Motiverende gespreksvoering en alcohol bespreekbaar maken in de spreekkamer’ wordt geoefend met technieken van motiverend advies, informatie geven en motiverende gespreksvoering.
Benieuwd naar de workshops? Meld u hier aan voor het alcoholcongres! Het hele programma vindt u hier: Alcoholcongres SVA.
2. Onderzoek
Screeningsinstrumenten in ziekenhuizen
Jacqueline Bisschop, Projectleider Alcoholinterventie binnen het Jeroen Bosch Ziekenhuis, heeft een systematische review naar het gebruik van screeningsinstrumenten in ziekenhuizen uitgevoerd. Het onderzoek focust onder andere op welke screeningsinstrumenten gebruikt worden, wat de psychometrische eigenschappen zijn en welk screeningsinstrument het best werkt voor het opsporen van problematisch alcoholgebruik in de ziekenhuissetting. Het onderzoek wordt binnenkort gepubliceerd.
Alcoholbeleid in tweedelijn organisaties
Binnenkort wordt gestart met onderzoek naar alcoholbeleid in de tweedelijnszorg. Dit onderzoek zal zich onder andere richten op hoe het gesteld is met alcoholbeleid in tweedelijnszorg instellingen (zowel bij ziekenhuizen als bij ggz-instellingen).
IkPas pilot in een ziekenhuis
Er wordt momenteel een IkPas pilot opgezet in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Het plan is om IkPas als interventie in te zetten bij patiënten voor- en na de operatie. Het is de bedoeling dat er op de website en in de nieuwsbrieven van IkPas een aanbod komt voor patiënten, waarin verhalen van artsen, verpleegkundigen en patiënten van het JBZ opgenomen worden. Naderhand wordt bekeken of IkPas ook in andere ziekenhuizen kan worden ingezet.
3. Praktijkproducten
Bestaande producten
Binnen de werkgroep hebben we veel bestaande producten. Binnenkort verschijnt een overzicht van alle producten van de werkgroep op een handzaam A4 formaat waarop staat wat het voor product is en wie het bedoeld is. Hieronder alvast een overzicht:
- Achtergronddocument schadelijkheid alcoholproblematiek is hier te downloaden
- Handreiking Vroegsignalering Alcohol Ziekenhuizen is hier te downloaden
- Handreiking vroegsignalering alcohol ggz-instellingen is hier te downloaden
- Zakkaart vroegsignalering alcohol ziekenhuizen is hier te downloaden
- Zakkaart vroegsignalering alcohol ggz-instellingen is hier te downloaden
- Implementatiekaart netwerk: van spreekkamer naar leefstijl interventie is hier te downloaden
- Toolkit samen beslissen bij alcoholproblematiek is hier te downloaden
- Interactieve flowchart alcoholinterventies bij volwassenen is hier te downloaden
- Toolkit voor ABS-artsen is hier te downloaden
4. Overig nieuws
Update websitepagina
De websitepagina van de werkgroep Tweedelijn is geüpdatet! Hier vindt u meer informatie over vroegsignalering in de tweedelijnszorg en handige tools om vroegsignalering te bevorderen. Ook volgen we vanuit de werkgroep negen kansrijke projecten die op vernieuwende wijze werken aan de aanpak van alcoholproblematiek. Op de website kunt u meer lezen over deze kansrijke projecten. Bekijk onze pagina hier: www.herkenalcoholproblematiek.nl/tweedelijnszorg-en-alcoholproblematiek.
Werkgroep bijeenkomsten
Op 21 oktober vond de 10e werkgroep bijeenkomst online plaats. We hebben een geslaagde bijeenkomst gehad waarin de workshops voor het congres werden besproken, we teruggeblikt hebben op de afgelopen jaren en vooruit hebt geblikt op de toekomst. Het komende jaar gaan we kijken hoe we verder kunnen gaan helpen en ondersteunen bij de implementatie van vroegsignalering in de tweedelijn. De volgende werkgroep bijeenkomst vindt plaats op 31 maart.