Als werkgever wil je graag gezonde werknemers die op een veilige en prettige manier hun werk kunnen doen. Het gebruik van alcohol en drugs brengt het veilig en gezond werken mogelijk in gevaar. Als werkgever wil je daarom problemen op het werk als gevolg van alcohol- en drugsgebruik voorkomen. En als je werknemer problemen heeft wil je deze werknemer zo goed als mogelijk ondersteunen en gepaste hulp bieden in een vroegtijdig stadium. Het ontwikkelen van een Alcohol-, Drugs- en Medicijnbeleid (ADM-beleid) kan werkgevers hierbij helpen. Maar hoe stel je een ADM-beleid eigenlijk op? Waar moet je allemaal aan denken? En hoe creëer je draagvlak in je bedrijf? Veel werkgevers worstelen met deze vragen.
Toolbox voor maken van beleid
Om werkgevers te ondersteunen bij het opstellen van een ADM-beleid heeft het ADM-team van het Trimbos-instituut in samenwerking met werkgroep werkgevers/werknemers van het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek (SVA) een toolbox ontwikkeld. Deze toolbox bestaat uit verschillende materialen die werkgevers, werknemers, bedrijfs- en HR-managers kunnen helpen om een ADM-beleid te maken om op die manier preventie van alcohol- en drugs- en medicijngebruik op de werkvloer vorm te geven.
De ADM-toolbox bestaat op dit moment uit:
1. Hulpmiddelen voor werkgevers en werknemers
(Groot-)bedrijven
- Informatie voor het opstellen van een ADM-beleid | ADM-handreiking
- Breng het gesprek over ADM-beleid op gang | ADM-format
MKB-sector
- Informatie en invulsjabloon voor het opstellen van een ADM-beleid voor MKB | Sjabloon ADM-beleid MKB
2. Hulpmiddelen voor bedrijfsartsen
- Hoe ga je het gesprek aan over alcohol? | Gesprekskaart Alcohol
- NVAB Leidraad bij alcohol-, drugs- en medicijnbeleid binnen organisaties
3. Hulpmiddelen voor werkgevers, werknemers en bedrijfsartsen
- Werkwijzer signaleren alcoholproblematiek voor werknemer, werkgever en bedrijfsarts
- E-learning Alcohol, drugs, medicijnen en werk
- Allesoverdrinken.nl | Het platform voor een gezonder leven met minder alcohol
- IkPas bedrijven aanbod
4. Cijfers
- Infographic Alcohol, drugs, medicijnen en werk | Werkend Nederland in 2022
- Alcohol, drugs en werk – Trimbos-instituut: prevalenties en risico’s bij werknemers 2022
Advies op maat
In het voorjaar 2021 is onderzoek gedaan om antwoord te krijgen op de vraag of deze materialen voldoende helpen bij het opstellen en invoeren van een ADM-beleid. De deelnemers aan het onderzoek waren vooral positief. Ze vonden het wel veel informatie, en stellen voor om bedrijven te helpen met wanneer ze welke materialen het best kunnen gebruiken en wie binnen de organisatie hiervoor de aangewezen persoon is. Op basis van dit eerste onderzoek hebben wij aanpassingen aan onze materialen gedaan.
Vervolgens is er in het najaar van 2021 een vervolgonderzoek gedaan om meer zicht te krijgen op de vragen van bedrijfsartsen en (vertegenwoordigers van) werkgevers op het gebied van alcohol, drugs en medicijnbeleid en hoe ze hierover geïnformeerd willen worden. Conclusies zijn:
Belangrijkste vragen van werkgevers en bedrijfsartsen:
- Hoe reageer ik het best als ik te maken krijg met een medewerker die kampt met middelenproblematiek?
- Hoe kan ik zien of een medewerker een middelenprobleem heeft?
- Hoe reageer ik als een medewerker zorgen uit over middelengebruik van een collega?
Respondenten geven aan voornamelijk via websites, trainingen en FAQ’s geïnformeerd te willen worden. Vanuit de werkgever heeft HR heeft een belangrijke rol als het gaat om agendering, ontwikkeling en uitvoering van Alcohol, Drugs- en Medicijnbeleid. De bedrijfsarts speelt een belangrijke rol bij de ondersteuning van individuele werknemers, maar heeft daarnaast ook een preventieve adviestaak richting de organisatie.
Wil je meer weten over het onderzoek of over ADM-beleid binnen organisaties? Neem dan contact op met mblokland@trimbos.nl.
Lees meer over vroegtijdig herkennen van problematisch alcoholgebruik op de werkvloer
Blijf op de hoogte van de activiteiten van het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek en schrijf je in voor de nieuwsbrief.